Na Ziemi jest ich w przybliżeniu pięć kwintylionów. Co wiecie o bakteriach?

1. Bakterie są wszechobecne. Żyją dosłownie wszędzie! W organizmach zwierzęcych, roślinnych, w glebie, w morzach i oceanach, a nawet w powietrzu. Na Ziemi jest w przybliżeniu pięć kwintylionów bakterii. Kwintylion – liczba o wartości: 1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 = 1030, czyli jedynka i 30 zer w zapisie dziesiętnym.

2. Większość bakterii jest nieszkodliwych, a nawet pożytecznych dla swoich żywicieli czy nosicieli. Istnieją jednak również bakterie chorobotwórcze.

3. Bakterie to najmniejsze organizmy jednokomórkowe o różnorodnych kształtach. Podstawowe z nich to ziarniaki, pałeczki, laseczki, przecinkowce, krętki, śrubowce.

4. Bakterie mogą występować pojedynczo lub w koloniach. W zależności od ułożenia komórek w kolonii wyróżnia się skupienia różnych typów np. gronkowców – o układzie nieregularnym, paciorkowców – o układzie łańcuszkowatym, dwoinek – czyli zespoły dwóch komórek.

5. Bakterie zamieszkujące środowisko wodne mają zdolność aktywnego ruchu dzięki rzęskom.

6. Archebakterie to najstarsze żyjące organizmy zamieszkujące w ekstremalnych warunkach np. mocno beztlenowych, mocno zasolonych lub zakwaszonych czy w wodach o bardzo wysokiej temperaturze.

7. Wyróżniamy formy cudzożywne i samożywne, jednak większość bakterii należy do tej pierwszej grupy.

8. Pod względem sposobu oddychania wyróżniamy bakterie tlenowe i beztlenowe. Oddychanie beztlenowe u bakterii nazywamy fermentacją. Gatunkom oddychającym w ten sposób tlen nie jest potrzebny, a dla niektórych jest wręcz szkodliwy.

9. W sprzyjających warunkach środowiskowych bakterie mogą się mnożyć w bardzo szybkim tempie, ich liczba może się podwajać nawet co 15minut.

10. Bakterie w niekorzystnych warunkach przechodzą w stan życia utajonego tzw. przetrwalniki, które są bardzo odporne na czynniki zewnętrzne. W tej formie bakterie mogą przetrwać nawet dziesiątki lat.

11. Bakterie pasożytnicze żyją wyłącznie kosztem innych organizmów wywołując przy tym różnorodne objawy chorobowe. Objawy te powodują 3 mechanizmy: nagłe obciążenie organizmu żywiciela ciałami obcymi, niszczenie tkanek żywiciela oraz uwalnianie toksyn przez bakterie.

12. Bakteriozami nazywamy choroby bakteryjne roślin. Wydzielane przez bakterie toksyny powodują rozmiękanie tkanek owoców i warzyw zamieniając je w gnijącą papkę. Najpopularniejsze z chorób to mokra zgnilizna i czarna nóżka. W obu przypadkach do zakażenia dochodzi przez glebę.

13. Nosacizna i wąglik to przykłady zwierzęcych chorób bakteryjnych. Nosacizna najczęściej dotyka konie i osły objawiając się ropnym wysiękiem z jamy nosowej, a owrzodzenie narządów wewnętrznych bydła i owiec powoduje wąglik.

14. Chorobami bakteryjnymi ludzi są: gruźlica, zapalenie płuc, angina, błonica, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, krztusiec, szkarlatyna, dur brzuszny, żółtaczka zakaźna, salmoneloza.

15. Choroby bakteryjne ludzi i zwierząt rozprzestrzeniają się głównie przez bezpośrednie kontakty między nimi lub za pośrednictwem zakażonych przedmiotów. Niektóre choroby są również przenoszone przez same zwierzęta, głównie owady karaluchy, pchły czy muchy.

16. Najważniejszą rolą bakterii jest rozkład złożonych substancji organicznych i włączanie ich do cyklu obiegu materii.

17. Bakterie w bezpośredni sposób warunkują również życie wielu zwierząt. Zamieszkują przewody pokarmowe wielu gatunków, gdzie pomagają w trawieniu pokarmów.

18. Dla rolnictwa bardzo ważna jest glebotwórcza rola bakterii. Wytwarzając próchnicę podnoszą walory uprawne gleb.

19. W biologicznych oczyszczalniach ścieków bakterie wykorzystywane są do rozkładania zawartych w ściekach związków organicznych. 

20. Dzięki procesowi fermentacji powstaje alkohol etylowy, kwas mlekowy, kwas octowy i wiele innych wykorzystywanych związków chemicznych.

21. Najcenniejsze dla człowieka są bakterie hamujące rozwój mikroorganizmów, które są stosowane  w przemyśle farmaceutycznym do wyrobu antybiotyków.